Üst düzey sporu içinde antrenman temel görevinde yüksek sportif performansı karşılaşma içinde elde etme ön hazırlığı bulunmaktadır. Sporda meydana getiren faktörlere bütün olarak sıralayacak olduğumuzda ;
Sporcunun Kişiliğinin kalitesi
Kondisyon yeteneği
Teknik koordine yeteneği
Taktik yeteneği
Zihinsel yeteneği
Bu faktörler kendi bütünlükleri içinde bölünebilir.
Sporcunun davranış özellikleri ve alışkanlıkları üzerindeki inanç ve düşünce sporcunun kişiliğini ortaya koymaktadır.
Kondisyon ön hazırlığının temelinde dayanıklılık ve süratlilik yeteneklerinin geliştirilmesi bulunur. Bu yetenekler sportif performansı elde etmeden teknik ve taktiğin iç içe olduğu judoda en büyük etkendirler. Judo dalı içinde kondisyon yeteneği özel olarak yetiştirilmelidir.
Doğru bir teknik kondisyonun yapılan bir davranışa ekonomik olarak girişini kesinleştirir. Spor tekniği ön hazırlığında sporcular tekniği öğrenip ve karşılaşma şartları içinde bunları sağlamlaştırır. Yüksek düzeyde kuvvet dayanıklılık ve süratliliğin yanında sporcunun en yüksek seviyede bir tekniğe sahip olması gerekir. Kondisyon , spor tekniği eğitimi bir biri ile ilişki içindedir. tekniğin üst seviyede olması koordinasyonu kolaylaştırır.
Taktik anlayışı rakibin bütün davranışları göz önüne alınarak fizik ve psikolojik özellikleri performans içinde sağlamlaştırır.
Zihinsel eğitim, antrenmanın bir parçası olup zihinsellik spor içinde ara vermeden yükselir sporcu antrenman içinde düşünebilme ve karşılaşma içinde devamlı yükselen performans seviyesi ve performans sıklığının yanında taktiği yarata bilmeli ve bununla spor tekniğinin gelişmesine bir yön verebilmelidir. Sporcu antrenman üzerindeki teorik bilgisini devamlı yeniler ve karşılaşma içinde kullanır. Antrenman içinde devamlı yükselen uygun bir yüklenme ve düzenli bir dinlenme fonksiyonuna yön vermesi zihinsel eğitimin önemli görevlerinin içinde yer almalıdır.
Antrenman içindeki , antrenmanın yapısının meydana getirilmesi antrenman içindekileri in bir araya toplanmasıyla antrenman içindekiler en büyük bölümü amaca ulaşmak için kullanılan antrenmanlar meydana getirmektedir. Antrenmanın içindekiler 4 Büyük bölüme ayrılır ve her bölüm kendi içinde bölünebilir.
1 – Temel motorik özellikler ve spor motorsal özellikleri geliştirmek için antrenman çeşitleri.
- Genel ön hazırlık Antrenman şekli
- Özel Antrenman şekilleri
2 – Teknik taktiğin eğitimi için Antrenman şekilleri
Sportif teknik ve branşa ait hareketleri öğrenmek için ön hazırlık antrenman şekilleri ile hafifletilmiş amaca uygun antrenmanlar.
Ön Taktik
Taktik Antrenman şekilleri
Spor tekniğini sağlamlaştırıcı çalışmalar.
Taktik Görevler
3 – Test Metodu içinde Antrenman şekilleri
4 – Karşılaşma performansının yükselmesi için Antrenman şekilleri
Antrenman programlarının yararlı olabilmesi için yeterli şiddet ve sıklıkta yapılmasının yanı sıra , özenle planlanmış ve seçilen spor branşına uygun olması gerekir. Sportif çalışmalarda pek çok kondisyon faktörü bir araya gelir ve bunlar bir bütün halinde sporcunun başarı derecesini belirler .Tek bir özelliğin geliştirilmesi , performansta artış sağlamak için yeterli değildir. Bununla beraber sportif antrenmanlarda tüm spor branşları için geçerli bir takım prensipleri belirlemek ve bunları uygulamaya koymak olanağı vardır. Bu prensipleri kısaca şu şekilde sıralayabiliriz.
1 – Fazla Yükleme :
Fizyolojik fonksiyonların gelişip güçlendirilmesi için en temel koşullardan birisi , organizmanın sık aralarla fazla yüklendirilmesidir. Böylece, vücudun güç koşullara uyum kazanması sağlanmış olur. Fazla yüklemenin dozu her sporcu için değişik olduğundan ; egzersizin sıklığı , şiddeti ve süresini ayarlamak , kişiye özel programlar yapmak gerekir. Bu prensip aktif spor yapan kişilere olduğu kadar sedan ter yaşam sürenler , sakatlar ve kalp hastaları içinde geçerlidir.
2 – Antrenman Spesifikliği (Özelliği):
Antrenman programlarının spor dalına uygun ve benzer şekilde egzersizlerle düzenlenmesi gerekir. Bir yüzücü ile haltercinin , kısa mesafe koşucusu ile maratoncunun , judocu ile futbolcunun antrenman programlarında yer alan egzersiz gruplarının eşit ağırlıkta olması düşünülemez. Antrenmanın özelliği , hem metaboliki hem de fizyolojik özellikleri kapsar . Buna göre güç geliştirmeyi amaçlayan antrenman programları birbirinden oldukça farklı egzersizleri içermelidir. Buna ek olarak bir uzun mesafe koşucusu ile uzun mesafe yüzücüsünün antrenman programı ve egzersizlerin yoğunluğu değişik olmak zorundadır. Çoğu spor branşında , ayrı ayrı egzersiz türlerinin ana branşa eklenmesi şeklinde yapılan antrenman programları en uygunudur. Söz konusu spor türü için gerekli fizyolojik parametreler, bir uyum içinde birlikte geliştirilmelidir. Ancak bu konuda bazı abartmalardan kaçınmak gerekir. Örneğin , bir koşucu veya futbolcu için yüzme egzersizleridir. Yoksa , sporcunun dinlenme zamanlarında , uygun sezonda yada hafta sonlarında denize girmesinde , rekreasyon el amaçla yüzmesinde hiç bir sakınca yoktur. Hatta suyun dinlendirici , rahatlatıcı etkisi futbolcu için çok yararlıdır. Bu prensibin yanlış bilinmesi yüzünden pek çok antrenör futbolculara veya koşuculara , kısa süre için dahi havuza girmeyi yasaklamaktadır. Aşırı antrenman ya da tek yönlü antrenman programları , kondisyonun gelişmesine değil , gerilemesine neden olur. Antrenör , uyguladığı yöntemleri iyi tanımalı ve dozunda kullanmalıdır. Antrenmanın spesifik sonuçları ortaya koyan iki önemli etken , Max VO² ve lokal değişimlerdir.
3 – Kişisel Farklılıklar :
Değişik faktörlerin etkisiyle , aynı tarz ve şiddetteki antrenmana , her sporcu değişik boyutlarda yanıt verir. Bu nedenle, aynı antrenman programı uygulanan bir takımın tüm oyuncularının aynı kondisyon düzeyinde olması beklenmemelidir. İdeal bir antrenman programında , Antrenör tarafından oyuncuların durumları yakından izlenerek , kişisel ihtiyaçlara göre gerekli düzenlemeler yapılmış olmalıdır.
4 – Geri Dönüşüm :
Aktif spor yapan bir kişi, bu etkinliğine bir süre ara verdiği taktirde hızlı bir gerileme döneminin içine girer . 15 günlük bir süre içinde dahi iş kapasitesinde gerileme başlayabilir ve bir kaç ay içinde antrenmanla kazanılmış gelişmelerin çoğu ortadan kalkabilir. Örneğin , 20 günlük bir yatak istirahatı sonunda Max VO² % 25 oranında azalır. O halde , antrenmanla sağlanan fizyolojik gelişmeler , aktif sporcular için dahi geçici ve geri dönüşebilir nitelikte olmaktadır.
Günlük yaşamda bu durum örnekleriyle karşılaşılabilir. Pek çok eski sporcunun bıraktıktan sonra , spor yapmamış emsallerine göre daha kilolu veya fizik yönden daha zayıf durumda oldukları bilinen bir gerçektir.
