Judo’nun Tarihçesi
Jui-Jutsu’nun Hikayesi
Şimdi Judo adı altında Dünyanın her tarafında yapılan egzersiz, doğrusunu söylemek gerekirse ” KODOKAN JUDO ” diye adlandırılmalıdır. Bu nedenle ilerleyen bölümlerde “KODOKAN ” judo tarihini ana hatları ile anlatacağız. Bu günün ” KODOKAN JUDO ” su, ana evi ” JUİ-JUTSU ” ya dayanır. Öncekinin teknikleri kontrol edilip, artırılıp, simgeleştirilerek ve ideal hale getirilerek sonuncusunun teknikleri olmuştur, yani teknikler aynı kalmıştır. Böylece ” KODOKAN JUDO ” nun sanat, yöntem, uygulama, usul veya ilkeyi içeren ” JUİ-JUTSU ” dan yüceltilmiş olduğu söylenebilir..
Jui-jutsu’nun gelişimi ve doğuşuna sebep olan şartlar :
a -) Japonya’ da ateşli silahların doğuşundan önce ok veya yay en erken zamanlardan beri savaşta kullanılmaktaydı. Yakın dövüşte kılıçlar ve mızraklar savaşçılar tarafından kullanılmaktaydı ve bazen çıplak elleriyle savaşmak zorundaydılar. Bu JUİ-JUTSU ‘nun gelişmesine katkıda bulunan en ilerlemiş teknikler KUNİUCHİ diye adlandırılır.
b -) Yüzyıllarca Japon savaşçıları bir uzun ve bir kısa kılıç taşırlardı. Bu durum kılıçları giymeyi yasaklama altında 1871 yılında yasaklandı. Bununla beraber yüksek bir kişi mevcudiyetinde uzun bir kılıç giymek zordu. Özellikle TOKUGAMA döneminde uzun kılıçlar SHOGUN mahkemesinde tabuydu. Yalnız görevde olan yüksek memurun ve alt memurların kısa kılıç giymelerine izin verilmişti. Aynı durum hapishane koruyucuları için de geçerliydi. Onların kendilerini koruma, onları öldürmeden kendi görevlerini kontrol etmek için özel bir sanata ihtiyaçları vardı.
c -) Eklemleri eğerek, ayağın topuğuyla, dize vurarak, avuç ve parmak uçları ile dirsek ile ani dönüşler ve yer değiştirmeler yaparak özel metotlar ile düşmanını silah kullanmadan alt etme şekiller çalışıldı ve geliştirildi.
d -) Meji döneminden önceki bir kaç yüzyıl içinde , feodal dönemde sınıf farklılığı, savaşçı ve halktan olanlar arasında kati olarak şiddetlendi. Halktan olanların kılıç giymeleri yasaklandı. Tabii olarak kendi kendini savunmak için halktan olanlar bu amaçla açık elle savaşmayı öğrenmek zorunda kaldılar. JUİ-JUTSU’ nun gelişimine sebep olan yukarıda bahsedilen ana şartlar birbiriyle yakından bağlı olup, birbirinden ayrılmaz. Fakat DENSHO, değişik okulların kurucuları tarafından ortaya çıkan gizli Jigaro KANO – Kyuzo MIFUNE kayıtlar ve eğitim biz ancak onların karakterlerini algılayabiliriz. Mesela bazı bazı DENSHO’ larda dakikalık eğitimler vardı ve bununla birlikte gösterilerle düşmanı iple nasıl bağlayıp kuşatılacağını gösteren eğitimler vardır. Buna benzer ayrıntılar JUİ-JUTSU’ nun alanı dışında olmasına rağmen, JUİ-JUTSU ile ilgili daha birçok bilgi vardır. Özel okulların dokümanlarında olduğu gibi her bir okulun gayesi şöhretlerini arttırmak ve prestijlerini korumak için bazı el yazmaları bulundurmaktı. Bundan başka şu da var ki eski eserler içerisinde bazıları kopyasıdır. Bunların hakikilik dereceleri şüphelidir. Bununla beraber bugün mevcut olan el yazmalarından ve eski eserlerden çıkartılmış emin neticeler vardır. JUİ-JUTSU 16. yüzyılın son yarısında sistemli bir yapıya kavuşturularak kabul edilmeye başlandı ve 17. yüzyıldan 19.yüzyılın başlarına doğru çeşitli okullar kuruldu. JUİ-JUTSU’ nun Temel prensipleri çeşitli okulların talimatlarında belirtilmiştir. Yani öğretmenleri yumuşaklık, uysallık ve güçtür. Derebeylik çağlarında cengâver savaşçılar ( İNELL’ ) olan HWANG SHİNKAN, ödülleri aynı zamanda Çin stratejisi tarafından seçilen strateji üzerinde yazılmış ünlü kitaplarda görülebilir. Bu fikirler üzerinde ısrarla durdular ve bunları kendilerine esas kabul ettiler.
Onlarda CHANGE’ nün kitabı Yİ-KİNG veya yumuşaklık veya mukavemet hususunda uzun uzadı ya etraflıca izahatta bulunan LAO-TSZE’ nin kitabında izah edilen Çin psikolojisinin yankılarını taşırlar. KODOKAN JUDO’ nun ruhuyla iç içe olan cesaret, sevgi, anlayış ve bunun gibi bir dizi halinde parçalar BUSHİDO’ nun fikrinde de vardır. Fakat bazı parçaların ayrımına rağmen bazı orijinal düşünceler vardır. KOKUSHOJİNİN dokümanlarına göre tahminen 1644-48 veya 1627 yıllarında JUİ-JUTSUNU’ nun Chen Yuan PING isimli bir Çinli tarafından Japonya ya orijinal olarak getirilmiş ve JUİ-JUTSU kitabesine bir kelime ilave edilmiştir. Her ne kadar bu böyle ise de fazla miktardaki deliller bunun aksini is bat eder. Mesela yukarıda belirtilen tarihlerden ileri ki yıllarda muvaffak olan HİTOTSUBASHİ JOKAN veya SEKİGUCHİ-JUSHİN gibi Japon ustalarının güvenilir, emniyet edilir dokümanları vardır. JUİ-JUTSU’ NUN gerçek tanıtımları YÜKİSENJE – MENOPOTARİK – UYANİGURA ve eski JUİ-JUTSU DENSH gibi dokümanlarda vardır. Aslında Chen -Yuan-PING Japonya’ya Çin boksu KEMPO’YU tanıtmıştır. Yinede JUİ-JUTSU üzerinde KEMPO’ NUN biraz tesiri olduğu az çok fark edilir. Kodokan Judonun Gelişimi. KODOKAN Judonun başlangıcını incelemek için, o dönemin sosyal durumuna bakmak gerekir. KODOKAN Judonun kurucusu Prof. Jigoro KANO KOBE kenarındaki MİKAGA Kasabasında 1869’da doğmuştur.1881 yılında ailesi ile beraber Tokyo’ya hareket etmiştir. Bu yıllarda Japonya’ya politik, kültürel ve birçok alanda değişikliklere şahit olmuştu. Tokugawa Shogun da parçalanmış ve imparatorluk kanunları 1868’de tekrar ortaya çıkmaya başlamıştır. Memleketteki feodal sistemin çökmesi ile skinin tüm kültür ve ananevi olayları tekrar dalgalanmaya başlamıştı. Bu zamanda Avrupa’da ve Amerika’da feodal bir sistem hakimdi.
Mesela : “NOH DRAMA ” memleketin ananevi bir hikâyesi, aniden kralların ve derebeyliklerin çökmesine sebep oldu ki bu adamlar arazilerini ve yetkilerini kaybettiler. Bu hikâyede bahsedilen ” NOH ” kapıdan kapıya, dilden dile dolaşmaya başladı ( Bir Halk Mesajı olarak) 1871 yılında kılıçlı hayat yasaklandı, kılıçlı giyimi yasak laması ile eski savaş sanatları gerilemeye başladı, buna JUİ-UTSU da dahildi. O devirler JUİ-JUTSU’ UNUN birçok okul ve çeşitleri vardı ve ülke boyunca bütün bölge ve şehirlere girmiş durumdaydı. Şimdi dahi kıyı kesimlerinde bu okulların yıkımlarını görmek mümkündür.
Kodokan de Jigoro Kano -Judo öğretimi Jigoro KANO bu gerileyen sanatlar için niçin ve nasıl ilgilendi.Bu esnada Kano Tokyo okyo okyo Emperial Üniversitesinde ve 18 yaşındaydı. Güçlü fiziği olmayan bu centilmen, gururlu ve mütevazı bir yapıya sahipti. Bütün alanlarda fiziki ve zihni olarak kuvvetli ve güçlü olmak arzusundaydı. JUİ-JUTSU hakkında küçük bir adamın bir her külü dahi yenebileceği fikrini duyduğu vakit, zihninde hemen bu sporu öğrenmek arzusu oluştu. Bununla birlikte o zaman ki sosyal şartlarda uygun bir öğretmen bulmak zordu. Sonunda Teinesuke YAGİ diye biriyle karşılaştı, bu eğitmen KANO’YA JUİ-JUTSU’ UNUN temelini öğretti.
Daha sonra Tenshin Shinyo okulunda Hachinesuke FUKUDA ve Masatomo İSO ile beraber çalıştı. Bu zaman zarfında bu iki okulun sistemini kavradı. 1882 yılında kendi okulunu kurdu ve ismine KODOKAN dedi. Bu okulda kendi egzersizlerini öğretmeye başladı. Bu sıralarda 23 yaşında idi ve Gakushuin okulunda yani asilzadeler okulunda idi. Bu okul onu tatmin etmiyordu, onun karakteri enerji dolu idi ve kendi egzersizini düzeltmek için yeni okullar araştırdı. Bu araştırmalar esnasında Densholar da ki çalışmalarında ve ünlü okulları ziyaretinde önemli bilgiler elde etti. Sonra da KANO şimdiye kadar JUİ-JUTSU alanında bilinmeyen JUİ-JUTSU’ dan JUDO’ ya kadar ki süreç KANO tarafından 1898 yılındaki derslerinde talebelerine anlattı (ders olarak verildi.) KANO, JUİ-JUTSU çalışırken bunun ona enteresan gelmediğini söyler, bundan dolayı çok etkilendiğini bildirir. Fakat KANO onu düzeltmek ve ona bazı açılar kazandırmak gerektiğine inanıyordu. Çünkü bu eski sitil geliştirilmemişti ve tasarlanmamıştı ( beden eğitimi ve ahlaksal, zihinsel çalışma için ) JUİ-JUTSU sadece kazanmaya yönelir bir oyundu tesadüfü şeyler ve şekilsel yararlar vardı. Yani zihinsel ve kültürel, ahlaki değerlerden yoksundu. Diğer taraftan bilinir ki JUİ-JUTSU okullarında herkes JUİ-JUTSU bilgisine ve etkisine sahipti. KANO, JUİ-JUTSU’ ya başladığında JUİ-JUTSU’ unun müdafaaya yönelik geliştirilmesini düşünüyordu. Çeşitli okullarda öğrendiklerinin iyi noktalarını alarak ve onlara kendi icada ve değerlerini de ekleyerek teoriyle yeni bir sistem oluşturdu. Bu sistem düşünsel ve fiziksel çalışmak içindi. KANO yarışma sporları için en iyi olan sporu oluşturdu ve ona KODOKAN JUDO dedi.
KANO şöyle der; Niçin JUİ-JUTSU yerine JUDO dedim. Ve açıklar çünkü ben basitçe JUİ-JUTSU öğretmedim, şüphesiz JUİ-JUTSU öğrettim fakat o ” DO ” ya dalyalıydı ki bu özel dertlerden kurtulma iyi karakter ve şahsiyet bulmak için bir yol, bir prensipti. Bu günlerde halk JUİ-JUTSU’ ya JUDO diyor. Fakat ben JUDO’ mu öğretmeye başlamadan önce bu terim (JİKİSHİN ) okulu tarafından kullanılıyordu. Diğer okullar arasında bu terim çok az kullanıldı. Bu az kullanılan terimi seçmemin amacı, kendi okulumu diğer JUİ-JUTSU okullarından ayırmamdı. Bu ismi tamamen adapta etmemin nedeni şudur. Öğrettiğim KODOKAN JUDO eski JUİ-JUTSU ile mukayese edilmiştir. Daha geniş amaçla ve farklı tekniklerle kullanılmıştır. Bundan dolayı ona yeni bir isim vermek mecburiyetinde kaldım. Fakat bütün bunlardan sonra genellikle bütün öğrendiklerim eski hocalarıma dayalı olduğu için ona tamamen yeni bir isim vermekten kaçındım.
JUİ-JUTSU teriminden kaçınmamın iki nedeni vardı. Bunlardan bir tanesi JUİ-JUTSU okullarında şiddete hoşgörü vardı, atma kol ve bacak çevirmelerinde tehlikeli teknikler vardı. Bu görünen nedenlerden dolayı birçok kişi JUİ-JUTSU’ unun zararlı olduğuna inanıyordu. Bir egzersiz esnasında denetim yetersizdi. Hocalar ve eğiticiler talebeleri zevkle fırlatıyorlardı. JUİ-JUTSU genç insanların kavgası olarak görülüyordu, yani hakir görülüyordu. JUDO’ Unun tehlikeli bir spor olmadığını göstermek istedim. Kişiler gereksiz yere sakatlanmayacaklardı. Bütün bunlar dan dolayı JUİ-JUTSU bazı kişiler tarafından tamimiyle farklı, olarak görülmeğe başlandı. İkinci neden ben JUDO’ uyu öğretmeye başladığım zaman JUİ-JUTSU itibarsız ve kötü şöhrete düşmüştü, JUİ-JUTSU’ Unun üst kademesindeki hocalar JUİ-JUTSU’ uyu çıkarları için kullanmaya başlamıştı. Bu kötü istenmeyen nedenler beni JUİ-JUTSU teriminden sakınmamı gerektirdi. Onun yerine JUDO terimini kabul ettim. O zamanlar Jikishin Okulu da JUDO terimini kullanıyordu, ben JUDO terimini bu okuldan ayırt etmek için KODOKAN JUDO dedim, bu ondan biraz daha uzundu. KODOKAN JUDO’ nun başlangıcının ana hatları Prof. Jigoro KANO JUDO’ yu ilk kurduğu zaman onun DOJO, egzersiz salonunda 12 tane minderi ( Tatami ) vardı 12 x 18 m karelik bir alan. KANO’ unun o sene sadece 9 öğrencisi vardı. Bu gün KODOKAN da binin üstünde Tatami ve öğrenci adedi kadın, erkek ve müsabık olarak mil iyonlarca adettir. Şimdiki zamanda uluslar arası JUDO Federasyonu KANO’ unun oğlunu KODOKAN’ ın başkanı olarak kabul etmiştir.Geçmişe baktığımız zaman kalbimiz kuvvetli duygularla dolar, Birçok hikâyeler ve sözler KANO’ unun göğüs gerdiği güçlükler ve JUDO’ uyu kurarken karşılaştığı zorluklar karşısındaki güçlükler karşısındaki güçlü ve yapıcı kişiliğinden bahseder. Bütün güçlüklerin üstesinden gelen KANO küçük bedenine ve gençliğine rağmen Hızla ilerledi ve gelişme kaydetti. Bir kaç yıl geniş halk kütlesi tarafından tanındı ve kabul edildi.
Sonunda KANO bu alanda tam bir lider olarak kabul edildi 1886. Bu zamanlarda memleketin sosyal durumu bir durgunluk içinde idi, eski JUİ-JUTSU okulları bir gerileme içinde idi. TOKYO kentinin polis akademisi görevlerinden dolayı hareketli eğilimlerle ilgilendi. JUİ-JUTSU’ unun yeniden diriltilmesi için aktif faaliyetlerde bulundular. (Kendjutsu ) olarak Yeni KODOKAN halkın eğiliminin merkezi idi, yani halkın gözünde popülerdi. Herkes onun ilkelerini, sloganlarını ve ideallerini taktir ediyorlardı. Fakat onun savaş alanındaki kullanımına şüphe ile bakıldı. Hatta eski JUİ-JUTSU eğitmenleri tarafından horlandı, kötülendi ve küçümsendi. Bunlardan bir tanesi Hikosuke TATSUKA idi ve onun çok izleyenleri vardı. Doğal olarak TATSUKA Okulu ile KODOKAN arasında bir rekabet başladı. 1886 yılında Metropoliten polis şefinin kontrolü altında bir turnuva düzenlendi. Bu kesin bir savaş idi, yenilgi KODOKAN için ölüm olacaktı. Fakat bu turnuva için her okul en seçkin 15 adamını gönderdi. KODOKAN iki maç hariç bütün maçları kazandı. Bu muhteşem zafer KODOKAN JUDO olarak JUİ-JUTSU okullarının üstünde bir yere geldi ve üstünlüğünü kurdu. Sadece prensip olarak değil aynı zamanda teknik olarak ta üstünlüğünü kabul ettirdi. KODOKAN JUDO’ unun teknik formülleri 1887’lerde tamamlandı. Tablo 1922’lerde mükemmel bir hale getirildi. Bu yılda KODOKAN kültür toplumu ve eğitim cemiyeti kuruldu ve sosyal hareketler böylelikle başladı.